Auteur: Marieke Goossens.

In een recente narratieve sytematische review van 79 studies werd op een rij gezet welke factoren van invloed zijn in aanleg, ontstaan en in stand houden van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) bij kinderen en adolescenten. Er is vervolgens een model ontwikkeld van CVS bij kinderen en jongeren met factoren die waarschijnlijk een rol spelen.

In dit model wordt uitgegaan van een bepaalde kwetsbaarheid voor stress. Deze stress-kwetsbaarheid wordt beïnvloed door genetische factoren en omgevingsfactoren , zoals vroege stress en trauma, ouderlijke overprotectie en stress bij ouders. Deze kwetsbaarheid uit zich in niveau van fysiologische arousal, gevoeligheid voor angst en depressie, persoonlijkheidsfactoren, zoals het hebben van hoge verwachtingen en consciëntieusheid, en een ziekteattributie waarbij niet de oorzaak van de stress wordt aangepakt maar de nadruk ligt op rust en verminderen van activiteiten. De aanwezigheid van deze factoren veroorzaakt nog niet per sé CVS. Wel vormen ze een kwetsbaarheid waarbij ontlokkende factoren een trigger kunnen zijn in de ontwikkeling van CVS, zoals een infectie met het Epstein-Barr virus en mogelijk ook ingrijpende levensgebeurtenissen of hoge eisen vanuit school. Instandhoudende factoren bij bestaande CVS zijn overmatige focus op lichamelijke symptomen en de negatieve overtuiging hierbij, door zowel het kind als de ouders, of coping met excessief rusten en activiteit reduceren, met veel schoolverzuim als gevolg.

Ondanks dat dit uitsluitend een hypothetisch model is, laat het wel de complexiteit zien van het ontstaan van CVS. Ook wordt duidelijk dat er niet één oorzaak is voor het ontstaan van CVS. Het is een gevolg van een complexe interactie van cognitieve, gedragsmatige, fysiologische, emotionele en sociale factoren die zich in de loop van de tijd ontwikkelen en interacteren. 

Voor een effectieve behandeling wordt door de auteurs aanbevolen om met elk van deze factoren rekening te houden en de behandeling daarop per individu toe te spitsen. Een speciale aanbeveling is de aandacht voor het gezin tijdens het onderzoek en de behandeling, gezien de rol die ouders kunnen spelen in bij het ontstaan en in stand houden van CVS, zoals ouderlijke stress en overprotectie. 

Lievesley K, Rimes KA, Chalder T. A review of the predisposing, precipitating and perceptuating factors in Chronic Fatigue Syndrome in children and adolescents. Clinical Psychology Review 34 (2014) 233-248