Auteur: Lisette Lagerweij.
Prikkelbaredarmsyndroom (PDS), een aandoening met chronische buikpijn en een veranderd ontlastingspatroon, komt vaak voor. De pathofysiologie lijkt multifactorieel bepaald met zowel biologische, psychologische en sociale factoren. De wisselwerking tussen deze factoren wordt mogelijk mede verklaard door de zogenaamde ‘gut-brain axis’. De gut-brain axis bestaat uit het centrale zenuwstelsel en het zenuwstelsel van de darm. Als hierin verstoringen zijn, bijvoorbeeld door psychische en/of lichamelijke stress, kan zich dat onder andere uiten in hormonale veranderingen, veranderingen van de bacteriebevolking in de darmen en viscerale hypersensitiviteit (verhoogde gevoeligheid van de darmen).
Auteurs van onderstaand artikel vermoeden overeenkomsten tussen een Post-Traumatische Stressstoornis (PTSS), waarbij patiënten klachten hebben van hyperarousal (hevig reageren bij minimale prikkels) en hypervigilantie (voortdurend waakzaam zijn) en PDS, waarbij er sprake kan zijn van een verhoogde stressrespons en viscerale hypersensitiviteit.
De auteurs verrichtten een systematische review en een meta-analyse om te kijken of er een associatie is tussen beide aandoeningen. Er werden uiteindelijk acht bruikbare cross-sectionele en cohortstudies gevonden, met name bij militaire veteranen. De uitkomstmaat was de incidentie van PDS bij mensen met PTSS vergeleken met een controle groep zonder PTSS.
Mensen met PTSS hebben bijna drie keer meer kans op het ontwikkelen van PDS dan mensen zonder PTSS. Auteurs concluderen dat PTSS mogelijk een risicofactor is voor het ontwikkelen van PDS. De hyperarousal en hypervigilantie bij lichamelijke sensaties is een mogelijk onderliggend mechanisme. De symptomen van PDS kunnen getriggerd worden door stress en kunnen vervolgens versterkt worden door de hyperarousal bij mensen met PTSS.
Het onderzoek wijst erop dat er bij mensen met PDS ook gedacht kan worden aan PTSS als bijdragende factor. Anderzijds is het goed te weten, dat de meeste mensen met PDS géén PTSS hebben. Het onderzoek geeft blijk van de complexe interacties tussen lichaam en geest en het zou interessant zijn om te onderzoeken of deze twee aandoeningen mogelijk nog meer oorzaken delen.
Lisette Lagerweij is huisarts in opleiding aan de Radboud Universiteit, Nijmegen.
Bron afbeelding: www.mappingignorance.org
Auteur: Pauline Stokman. Het mentaliserend vermogen betreft de vaardigheid om intenties, emoties en gedrag van zichzelf te begrijpen en betekenis aan te geven en zich op dezelfde manier in de ander te kunnen verplaatsen. Per mens verschilt de capaciteit tot mentaliserend vermogen. Voor de ontwikkeling van mentaliserend vermogen is het in ieder geval essentieel dat…
Auteur: Peter Lucassen. Wat is bekend? De meeste patiënten met prikkelbaredarmsyndroom (PDS) worden behandeld door de huisarts. De standaard van het Nederlands Huisartsen Genootschap geeft richtlijnen voor die behandeling: naast uitleg, adviezen voor gezonde voeding en voldoende bewegen, kunnen een psychologische behandeling en medicamenteuze therapie toegepast worden in overleg met de patiënt. Bij medicijnen denke…
Auteur: Judith Rosmalen. In dit boek legt Saskia de Bruin uit wat haar visie is op Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten, oftewel SOLK. Ze beschrijft op basis van haar eigen ervaringen hoe zij denkt dat deze klachten ontstaan en hoe een gevoelvoller leven ze kan oplossen. Het boek bestaat uit vier delen. In het eerste…
