Auteur: Lineke Tak.

‘Pijn & het brein’ is geschreven door een arts en GZ-psycholoog die beiden werken in een revalidatie-instelling. Op de achterflap staat geschreven: “Leer er maar mee leven’ is een boodschap die niemand met chronische pijn wil horen. Eén op de tien mensen heeft langdurig ernstige pijn die veel beperkingen met zich meebrengt. En meestal vinden artsen geen afdoende verklaring op de plek waar de pijn wordt gevoeld. Wie voelt dat er iets mis is in zijn of haar lichaam, wil begrijpen wat er aan de hand is.”

Dit boek beoogt dan ook antwoorden te geven op wat er aan de hand is en verwijst hierbij ook naar uitgebreide wetenschappelijke literatuur. Fleming en Vollebregt focussen zich op veranderingen in het lichaam van mensen met chronische pijn (“zonder brein geen pijn”). Het model van pijnsensitisatie en welke hersengebieden daarbij betrokken zijn wordt in begrijpelijke taal uitgelegd, alsook waarom pijnstillers vaak niet werken of de klachten zelfs erger maken. Ook wordt ingegaan op vragen of pijnsensitisatie omkeerbaar is en op factoren buiten het brein die de pijn beïnvloeden. De auteurs schrijven op populairwetenschappelijk wijze en verwijzen veelvuldig naar wetenschappelijke literatuur. Het boek heeft als ondertitel ‘de rol van de hersenen bij onverklaarde chronische klachten’ maar is eigenlijk veel breder dan dat en gaat ook in op zelfmanagement adviezen en omgevingsfactoren als de rol van de partner of de werkgever.

‘Pijn & het brein’ is primair geschreven voor patiënten met chronische pijn. Het boek is prettig leesbaar opgebouwd met overzichtelijke paragrafen, veel plaatjes, aansprekende metaforen en korte samenvattingen. Het is duidelijk dat beide auteurs veel ervaring hebben in de praktijk. Zo gaan ze bijvoorbeeld ook in op begrijpelijke bedenkingen of bezwaren die patiënten kunnen hebben. Het boek is echter ook zinvol om te lezen voor behandelaren die veel in aanraking komen met patiënten met chronische pijn / SOLK, omdat er nuttige uitleg en metaforen in staan die gebruikt kunnen worden in de educatie aan patiënten.

Pijn & het brein. De rol van de hersenen bij ‘onverklaarde’ chronische pijnklachten. Annemarieke Fleming en Joke Vollebregt, Uitgeverij Prometheus, Amsterdam 2016 (164 pagina’s).